Bazı sektörler ve uygulamalarda, bir lineer hareket çözümünün maruz kaldığı gerilmeler çok büyüktür. Titreşimler, sürtünme, deforme olmadan desteklenecek yükler, bir lineer kılavuzun ömrünü önemli ölçüde kısaltabilen değişkenlerden sadece birkaçıdır.
Demiryolu sektöründe bu gerilmeler günlük olarak meydana gelir; rayların ve yatakların üzerinde güçlü bir etkisi vardır. Bu durum, aşağıdakileri sağlayabilmek amacıyla bazı üretim önlemlerinin alınmasını gerekli kılar:
– Aşınma direncinde artış
– Deformasyona karşı dirençte artış
– Döngü sayısında artış
Demiryolu sektöründe özellikle dış ve iç kapıların işletiminde ve akülerin sandıklarının taşınmasında lineer kılavuzlar uygulanmaktadır. Bunlar, ağır yükleri taşımanın yanı sıra, hareket halindeki trenden kaynaklanan titreşime ve strese sürekli maruz kalan parçalardır.
Lineer kılavuz seçerken dikkate alınması gerekenler
Bu seçim, çözümün uzun ömürlü olmasını ve yüksek güvenilirliği garanti edebilecek imalat kriterlerine göre yapılmalıdır. İlk olarak, sertleştirme işlemi. İndüksiyonla sertleştirme, lineer kılavuzlara en iyi mukavemet ve dayanıklılık özelliklerini kazandıran, malzemeye derinlemesine etki edebilen ve en büyük gerilme noktalarında mukavemet kazandıran bir sertleştirme işlemidir.
Göz önünde bulundurulması gereken diğer önemli kriterler ise; çelik malzemenin saflığı, yani karbon içeriği ve ayrıca raya daha pürüzsüz bir yüzey kazandıran, daha büyük çaplı verimli bir kayma hareketini destekleyen ek yüzey işlemleridir.
Bu temel özellikler olmadan ray, kullanım ömrü boyunca ağır yükleri destekleyemez; bu uygulama yıpranarak sonunda bozulur, bu da aksama süresine neden olur ve değiştirme için ek masraflar ortaya çıkarır.
Sertleştirmenin avantajları
İndüksiyonla sertleştirmenin avantajları, özellikle demiryolu uygulamalarında kendini belli eder. İndüksiyonla sertleştirme, malzemeyi aşırı ısıtabilmek amacıyla elektrik akımına maruz bırakma işleminden oluşan özel bir dolaylı sertleştirme sistemidir.
Malzeme daha sonra hızla soğutulur. Böyle bir işlemle, 1,2 ile 5 mm arasında değişebilen bir derinlikte yüksek sertlikte bir bölge oluşturarak çeliğin sertlik özellikleri iyileştirilir. Belirli noktalarda (Hertz temas noktaları olarak adlandırılan) gerilmeye en çok maruz kalan metal yüzeyinin altındaki kısmı kapsayabilecek kadar, sertleşme işleminin derine inmesi önemlidir.
İndüksiyonla sertleştirmenin alternatifi olan işlemlerde (nitrürleme gibi), metalin en içteki katmanları sertleştirilemez ve bu işlem yüzeyden sadece 0,2-0,3 mm derine kadar inebilir. Ağır yük uygulamalarında sadece nitrürlenmiş kılavuzların uygulanmasındaki risk, ray hattı ile yataklar arasındaki en büyük temas noktalarında ray hattının yüzeyinde gerilme (stres) çatlaklarının oluşmasıdır.
Sertleştirmeyle elde edilen bir diğer fayda ise, pürüzsüzlüğü artıran ve ray yüzeyini daha da pürüzsüz hale getiren ilave yüzey finisaj ve taşlama işlemleri imkanı sunmasıdır. Nitrürlemeye tabi tutulan bir rayda aslında, nitrürlenmiş tabakayı tamamen kaldıracak taşlama işlemleri kullanılamaz.
Bir kılavuzun düzgünlüğünün ve sessizliğinin (uygun bir yüzey taşlama işlemini artırabilen faktörler) çok önemli olduğu sektörlerde tercihler sertleştirilmiş kılavuzlardan yana olmalıdır.
“Lineer kılavuzları sertleştirmeye ilişkin çözümler” başlıklı tanıtım kitabını indirin
